Khutbah I

اَلسَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ

اَلْحَمْدُللهِ الَّذِى جَعَلَ الْعِلْمَ أَرْفَعَ الصِّفَاتِ الْكَمَالِيَّةِ. أَشْهَدُ اَنْ لَااِلَهَ اِلَّااللهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيْكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ

اَللَّهُمَّ فَصَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى سَيِّدِنَا وَمَوْلَانَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَمَنْ وَّالَاهُ

أَمَّا بَعْدُ: فَيَامَعَاشِرَالْحَاضِرِيْنَ رَحِمَكُمُ اللهُ! اُوْصِيْنِيْ نَفْسِيْ وَاِيَّاكُمْ بِتَقْوَى اللهُ فَقَدْ فَازَالْمُتَّقُوْنَ. فَقَدْ قَالَ اللهُ تَعَالَى فِى كِتَابِهِ الْحَكِيْمُ، أَعُوْذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيْمِ: شَهِدَ اللّٰهُ أَنَّهُ لَٓا اِلٰهَ اِلَّاهُوَ، وَالْمَلٰٓىِٕكَةُ وَاُولُوْاالْعِلْمِ قَآئِمًا بِالْقِسْطِ، لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَالْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ. صَدَقَ اللهُ الْعَظِيْمُ

Hadirin Jamaah shalat Jum’ah ingkang dipun rahmati Allah Ta’ala!

Kesuksesan, sami ugi wonten dunya lan wonten akhirat kaukur saking sepinten anggen kita takwa dhateng Allah Subhanahu wa Ta’ala. Pramila, mangga kita tingkatakan kualitas ketakwaan kita dhumateng Allah, sarana taat nindakaken sedaya perintahipun, lan nebihi sedaya awisanipun. Lan ingkang saget dados sebab kesuksesan, salah setunggalipun sarana ngelmu.

Kasebat wonten al-Qur’an, Allah Ta’ala dhawuh:

يَرْفَعِ اللّٰهُ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا مِنْكُمْ، والَّذِيْنَ اُوْتُوْاالْعِلْمَ دَرَجٰتٍ. (المجادلة ١١)

Artosipun: “Temen Allah bakal ngluhurake wong-wong kang padha iman lan wong-wong kang den paringi ngelmu pirang-pirang derajat.” (Q.S. al-Mujadalah: 11)

Hadirin Jamaah shalat Jum’ah ingkang dipun rahmati Allah Ta’ala!

Pendidikan minangka setunggalipun proses ingkang ndadosaken piyantun leres-leres kawastanan iman lan tumindakipun shaleh. Lan wonten dunia pendidikan, adab utawi etika dados  kebetahan ingkang paling pokok lan mendasar.

Kranten, adab dados rohipun ngelmu lan kunci keberkahan saha kemanfaatan ngelmu. Sahingga piyantun saget kawastanan sae, mulya, terhormat, lan bermartabat, menawi sae lan leres adab saha akhlakipun.

Menika jumbuh kaliyan risalah kenabian utawi kautusipun Rasulullah shallallahu ‘alaihi wasallam kagem umat manungsa, kados dhawuhipun:

إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَكَارِمَ الْأَخْلَاقِ  (رَوَاهُ الْبَزَّارُ وَالْبَيْهَقِيُّ)

Artosipun: “Sak temene ingsun (nabi) diutus kanggo nyempurnakake akhlak kang mulya.” (H.R. al-Bazzar lan Baihaqy)

Akhlak lan adab/etika ugi dados pembeda antawisipun manungsa ingkang dipun mulyakaken Allah kaliyan makhluk lintu, lan dados tandha sampurnanipun keimanan.

Kados dhawuhipun Rasulullah shallallahu ‘alaihi wasallam:

أَكْمَلُ الْمُؤْمِنِيْنَ إِيْمَانًا أَحْسَنُهُمْ خُلُقًا. (رواه الترمذي)

Artosipun: “Wong mukmin kang paling sampurna imane yaiku wong kang paling bagus akhlake.” (HR. At-Tirmidzi)

Hadirin Jamaah shalat Jum’ah ingkang dipun rahmati Allah!

Imam al-Ghazali ngiyasaken piyantun ingkang pados ngelmu menika kados dene nindakaken shalat. Syarat syahipun shalat kedah njagi adab mawi njagi kesucian badan saking hadats lan najis.

Semanten ugi sak lebetipun pados ngelmu kedah njagi adab, yakni mbersihaken manah saking sifat-sifat winada (tercela), kados sombong, iri, drengki, lan lintu-lintunipun.

Ilmu, akhlak, lan adab (etika) menika perkawis ingkang mboten saget dipun pisahaken. Akhlak lan adab kedah dados simbol/tandha lan ciri khas dunia pendidikan wonten negari kita. Sarana njujung tinggi nilai-nilai luhur moralitas, mugi-mugi dunia pendidikan wonten negari kita, saget ndadosaken generasi-generasi ingkang berkualitas, beriman lan bertakwa.

أَعُوْذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيْمِ: اِقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِيْ خَلَقَ ۚ ﴿۱﴾ خَلَقَ الْاِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ ۚ ﴿۲﴾ اِقْرَأْ وَرَبُّكَ الْاَكْرَمُ ۙ ﴿۳﴾ الَّذِيْ عَلَّمَ بِالْقَلَمِ ۙ ﴿۴﴾ عَلَّمَ الْاِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ

أَقُوْلُ قَوْلِيْ هَذَا وَأَسْتَغْفِرُاللهَ الْعَظِيْمَ لِيْ ولَكُمْ وَلِسَائِرِ الْمُسْلِمِيْنَ. فَاسْتَغْفِرُوْهُ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ، إِنَّهُ هُوَالْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ

Khutbah II

 اَلْحَمْدُ للهِ الَّذِى بَشَّرَالْمُتَّقِيْنَ بِأَنَّ لَهُمُ الْحُسْنَى فِى الدُّنْيَا وَالْاَخِرَةِ. أَشْهَدُ اَنْ لَااِلَهَ اِلَّااللهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيْكَ لَهُ. وَاَشْهَدُ اَنَّ سَيِّدَنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَ رَسُوْلُهُ. اَللَّهُمَّ فَصَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى سَيِّدِنَا وَمَوْلَانَا مُحَمَّدٍ أَشْرَفِ الْمَخْلُوْقَاتِ، وَعَلَى اَلِهِ وَاَصْحَابِهِ اَهْلِ التَّقْوَى وَالْمَغْفِرَةِ

فَيَااَيُّهَا الْمُسْلِمُوْنَ! اِتَّقُوْاااللهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَاتَمُوْتُنَّ اِلَّاوَاَنْتُمْ مُسْلِمُوْنَ. فَقَالَ اللهُ تَعَالىَ وَلَمْ يَزَلْ قَائِلاً عَلِيْمًا: اِنَّ اللهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّوْنَ عَلَى النَّبِيِّ يَأَيُّهَاالَّذِيْنَ اَمَنُوْا صَلُّوْا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوْا تَسْلِيْمًا

اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى سَيِّدِنَا وَمَوْلَانَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى اَلِهِ وَصَحْبِهِ وَالتَّابِعِيْنَ وَارْضَ عَنْهُمْ بِرَحْمَتِكَ يَاأَرْحَمَ الرَّاحِمِيْنَ

اَللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِيْنَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُسْلِمِيْنَ وَالْمُسْلِمَاتِ اَلْأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَاْلاَمْوَاتِ. اَللَّهُمَّ ادْفَعْ عَنَّا الْبَلاَءَ وَالْغَلَاءَ وَالْفَخْشَاءَ وَالْمُنْكَرَ وَالْمُخْتَلِفَةَ وَالشَّدَائِدَ وَالْمِحَنَ مَاظَهَرَ مِنْهَا وَمَابَطَنَ مِنْ بَلَدِنَا اِنْدُونِيْسِيَّا خآصَّةً وَمِنْ بُلْدَانِ الْمُسْلِمِيْنَ عَامَّةً، يَارَبَّ كُلِّ شَيْءٍ بِقُدْرَتِكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ، اِغْفِرْلَنَا كُلَّ شَيْءٍ وَلَاتَسْىأَلْنَا عَنْ كُلِّ شَيْءٍ وَلَاتُحَاسِبْنَا فِى كُلِّ شَيْءٍ وَاَعْطِنَا كُلَّ شَيْءٍ. اِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ

رَبَّنَا آتِناَ فِى الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِى اْلآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.وَالْحَمْدللهِ رَبِّ الْعَالَمِيْنَ

عِبَادَاللهِ ! إِنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِاْلعَدْلِ وَاْلإِحْسَانِ وَإِيْتآءِ ذِي اْلقُرْبىَ وَيَنْهَى عَنِ اْلفَخْشآءِ وَاْلمُنْكَرِ وَاْلبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ وَاذْكُرُوا اللهَ اْلعَظِيْمَ يَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوْهُ عَلىَ نِعَمِهِ يَزِدْكُمْ وَلَذِكْرُ اللهِ أَكْبَرْ

Teks Khutbah Jumat berbahasa Jawa edisi 15 Syawal 1444 H / 5 Mei 2023 ini disusun oleh Kiai Ali Asmungi, Ketua PC LDNU Trenggalek; editor BNA.

You May Also Like

Bacaan dan Tata Cara Bilal Shalat Jumat (Panduan Singkat)

Dalam pelaksanaan shalat Jumat, bilal atau muraqqi mempunyai peran yang penting. Bilal…

Khutbah Jumat Basa Jawa: Menakar Perjalanan Hidup di Dunia untuk Kehidupan di Akhirat (LDNU Trenggalek)

Khutbah I اَلسَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكاَتُهُ اَلْحَمْدُللهِ الَّذِيْ وَعَدَ الَّذِيْنَ آمَنُوْا…

Khutbah Jumat: 5 Perkara yang Dicintai dan Ditinggalkan Manusia di Akhir Zaman

Khutbah I اَلسَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ فِى كُلِّ حِيْنٍ…

Tata Cara dan Bacaan Bilal Salat Idul Adha

Bilal atau Muraqqi adalah seseorang yang bertugas mengumandangkan tarqiyah (seruan kepada jamaah untuk melaksanakan salat). Berikut tata cara dan bacaan bilal salat Idul Adha.